2009, අන්තිම දවස් කිහිපය ගෙවිල යනව. 2007, 2008, වසර දෙකටම වඩා 2009යෙදි සමාජයක් වශයෙන් අපට කතා බහ කරන්න අතපසු උණ බොහෝ දේ තියෙනව කියල දැනෙනව.
කාලය මොනතරම් වේගයෙන් ඉගිලුනත් අපිට කරන්න තියෙන දේවල් අපි කරන්නම ඕනි. ගෙවීයන 2009 වසර අපි හැමෝටම මකතයේ සිටින හා මතකයේ නොසිටින බොහෝ දේ සිදුවූ වසරක්. ඒත් ඒ අතරින් ඉදිරියේදීත් නිරන්තරව සිදුවිය හැකි, සිදුවීමට නියමිත, මේ මොහොතේදීත් සිදුවන, වලක්වා ගතහැකි, වලක්වා ගතයුතු බොහෝ දේවල් තියෙනවා.
මම මේ කතා කරන්න හදන්නෙ කාන්තාවන් ගැන, කුඩා දරුවන්, දැරිවියන් ගැන, ඝාතනයකෙරුණු, විශේෂ‍යෙන්ම අතවරයන්ට ලක්වූ, සිය දිවි නසාගත්ත, ලිංගික අතවරයන්ට ගොදුරුවුණු යෞවනියන් ගැන. ඊ ළඟ මොහොතේදී මේ තත්ත්වයට ගොදුරුවිය හැක්කේ කවුද? සමහර විට, ඔබ, මම, එහෙම නැත්නම් අපේ දරුවන්, මිතුරි මිතුරියන්.
මේ කවුරු වුනත් අපි පිළිගත යුතු එක දෙයක් තියෙනව. නොදැනුවත්කම, නොසැලකිල්ල නිසා බොහෝ ජීවිත අපට අහිමිවන බව. මෙනතදි නොදැනුවත්කම කියල මම අදහස් කරන්නෙ අපේ බොහෝ යෞවන යෞවනියන්ට දුරස්ථ, ප්‍රජනක හා ලිංගික සෞඛ්‍ය අධ්‍යාපනය ගැන.
අපි ඇත්ත කතා කලොත් මේ ගැන අපිට හරි දැනුවත් වීමක් තියෙනව කියල අපට කියන්න පුළුවන්ද? අපේ අධ්‍යාපන රටාවේ විෂය නිර්දේශය මේ ගැන තියෙනව. නමුත් පාසල තුළදී දරුවන්ට මේ පිළිඳව නිසි මග පෙන්වීමක් ලැබෙනවද? ලිංගික හා ප්‍රජනක සෞඛ්‍ය පිළිබඳව කිසියම් ගැටලුවක් ඇතිවූ විට ඒ පිළිබඳව කතාබහ කරන්නට දැනුවත් වන්නට අවස්ථාවක් අපේ දරුවන්ට තියෙනවද?
මේ ගැන කතා බහ කරන්නට මා පෙළඹවු කරුණු දෙකක් තියෙනව.
1) මනෝ වෛද්‍ය කපිල රණසිංහ මහතාත්, ප්‍රසව හා නාරී වෛද්‍ය හේමන්ත පෙරේරා මහතාත් සහභාගි වූ සම්මන්ත්‍රණයකදී කෙරැණු කතා බහක්.
කුඩා දරුවන්, දැරිවියන් බොහෝ විට අතවරයට පත්වන්නේ තමන්‍ හොදින් දන්නා හදුනන වැඩිහිටියන් අතින් කියලයි එතනදි කියවුනේ, වරක් රෝහලට ඇතුලත් කෙරුනු ළදරු ගැබිනියක් කියල තිබුණ අයිය අරගෙන ආපු සීඩි එකේ තිබුණු සෙල්ලම දෙන්න එක්ක කලා කියල. අන්තිමට අයියයි නංගියි දෙන්න නොදැනම එයාල අම්ම අප්පච්චිල වෙලා. මේ අපේ රටේ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ මීට අවුරුද්දකට, දෙකකට කලින් වෙච්ච දෙයක්.
දැන් දැන් අන්තර්ජාලේ ලෝකේ ළබාලම අම්මල ගැන වීඩියෝ දකින්නත් තියෙන එකේ මේක මහ අරුමයක් නොවෙයි කියල කාට හරි කියන්නත් පුළුවන්. එත් ඔබට එහෙම හිතලා ඒක අමතක කරන්න පුළුවන්ද?
2) ගතවුණු වසර තුළ පාසල් දරුවන් අතරය සිය දිවිනසාගැනීම හා සිය දිවිනසාගැනීමට තැත් කිරීම් රාෂියක් වාර්තා වුනා. ඒ අතර සමුහ වශයෙන් කනේරු ඇට කෑමක්ද වාර්තා වුනා. අඩු වැඩි වශයෙන්, පෙම් පත්, ජංගම දුරකතන, හිත් රිදවා ගැනීම් ආදී හේතු රාශියක් මීට බලපා තිබුණත් අපේ දරුවන්ට ලිංගික හා ප්‍රජනක සෞඛ්‍ය පිළිබඳ නිසි අධ්‍යාපනයක් දීම කෙරෙහි බලධාරීන්ගේ අවධානය යොමුවිය යුතු බවයි මගේ හැගීම.
පසුගිය කාලයේ උදාවූ යෞවනය නමින් යෞවන ප්‍රජාව දැනුවත් කිරිම සඳහා සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය මගින් සකස් කෙරුනු අත්පොතත් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ කඹ ඇදිල්ලක් නිසා පාසල් සිසුන් අතර බෙදා හැරුනේ නෑ.
මේ සියල්ල මෙසේ සිදුවෙද්දි අපට කළ හැක්කේ කුමක්ද? අප කළ යුත්තේ කුමක්ද? මළවුන් වෙනුවෙන් ජීවත්වන්නවුන් රැකගැනීම සඳහා එකමුතු වෙන්නටයි මේ ඇරයුම. තනිව කම්පාවනවාට වඩා, කිසිවක් කිරිම අත්‍යවශ්‍ය මොහොත එළඹෙමින් තිබේ. ලියන්න. lihinisara@gmail.com, හුදකලා දැනුවත්වීමකට එහායින් වන සමාජ වගකීමකට එක්වමු.
ආදරෙන්
ලිහිණි