අවිද්‍යා දැල්වෙන විද්‍යාල

මෑත දිනෙක මට හරි අපූරු සිදුවීමක් අත්විඳින්න ලැබුණා, එක්තරා සරසවි බිමක දි. වසර ගණනාවකට කලින් කරපු විභාගයක සහතිකය ගන්න දවසින් දවස අපිට අතපහු වෙලා තිබුණා. ඉතින් වෙනත් ගමනක් යන ගමන් අපි සරසවියට ගොඩවෙන්න තීරණය කළා.

සහතික කොළේ අරගන්න. මගේ යෙහළියයි, ඇගේ සිඟිති දියණියයි, මමයි, වාහනේ අරන් ගියේ ඇගේ සැමියා. ඒ වේලාවේ මහ වරුසාවකුත් එක්ක. ගේට්ටුවට අපේ අවශ්‍යතාවය දීල අපි සරසවි බිමට ඇතුළු වුණා. පොඩිත්තිව වාහනේ තියල යන්න අවශ්‍ය වුණත් අපිත් එක්කම ඇතුළට යන්න ඇයටත් අවශ්‍ය වුණු නිසා තාත්තයි දුවයි දෙන්නත් අපි එක්ක කාර්යාලයට යන්න ආවා.

අපි අදාළ අංශයට ගිහිල්ලා අදාළ කාර්ය භාරව ඉන්න නිලධාරි මහතා ඉන්නව ද කියල සොයලා බැලුවා. කාර්යාලයේ ඔහු හිටියෙ නෑ. තරමක මැදි වයසේ වෙනත් මහත්මයෙක් එතැන සිටියා. අපි ඔහුට අප ආ කාරණාව කිව්වා. 
“ආ පොඩ්ඩක් ඉන්න, දැන් එයා එයි” 

එහෙම කියල අපි හතර දෙනා දිහා ඉහේ සිට පාදාන්තය තෙක් විමසුම් බැල්මක් දාපු ඔහු යන්න ගියා.
විනාඩි හත අටක් අපි එතැන ඉන්න ඇති. අදාළ නිලධාරි මහත්තයා ආවා, ඔහුගෙ මුහුණෙ තිබුණෙ කිසියම් කලබලකාරී බවක්, ශිෂ්‍ය කාලෙ දැන හැදුනුම්කම් තාමත් තියෙනවා. ඉතිං අපි පොඩි සුහද කතා බහකට සැරසුණා. ඒත් ඒකට සූදානමක් ඔහු කෙරෙන් පළවුණේ නෑ.

අපට අවශ්‍ය කටයුත්ත බොහොම ඉක්මනින් කරලා දීලා, කෝ කොතනද වාහනේ, යන්න යන්න ඉක්මනින් මේක අරගෙන යන්න කියල ඔහු කීවා. වුණේ මොකක්ද කියල හිතාගන්න බැරිවුණා.

දූ හින්ද විභාගෙකට ඩිස්ටර්බ් වුණා ද දන්නෙ නෑ. අපි අතින් වෙන වැරැද්දක් වුණා ද දන්නෙත් නෑ. අපි ශාලාවෙන් එළියට ආවා. මෙන්න බොලේ වාහනේ ගාවට සිකියුරිටි මහත්තයෙක් දුවගෙන එනවා.

“අනේ මහත්තය ඉක්මනින් යන්න. නැත්නම් අපිටත් ප්‍රශ්නයක් වෙනවා” 
අපි මැදි වුණේ මහ විශාල උභතෝ කෝටිකයකට.

“ ඇයි මොකක්ද ප්‍රශ්නෙ? අපි අතින් මොකක් හරි වැරැද්දක් වුණාද?
මෙච්චර වෙලා හැමදේම දිහා බලාගෙන හිටිය
 දූගේ තාත්තා, හඬ අවදි කළා.

“ඔව් මේ මේ නෝනගෙ ඇඳුම මෙතනට ගැළපෙන්නෙ නෑනෙ” 
ඔහු මගේ මිතුරියට කීවා.
“අනේ මහත්තය ඉක්කමනට යන්නකො.. ”
ඔහු පින්සෙණ්ඩු වුණා.

අපි තුන්දෙනා මූණෙන් මූණ බලාගත්තා. මොකද අපි සරසවියකට ඇතුළු නොවෙන්න තරම් අසංවර විදියට ආවේ නැති නිසා. ඒ එක්කම සරසවි බිම පුරා සැරිසරන මානවික මානවිකාවන් දිහාත් විමසිල්ලෙන් බැලුවා. මොකක්ද අපේ ඇදුමේ වැරුද්ද කියල හොයා ගන්නත් එපැයි.

මගේ යෙහෙළියත් මාත් දෙදෙනාම සැරසී සිටියේ ටී ෂර්ට් සහ දිගු කළිසම්වලින්, ඇගේ කලිසම විළු‍‍ඹේ සිට අඟල් පමණ පමණ නිරාවරණයව තිබුණා.

කමිස, දිගු කලිසම් ඇද ගත්ත පිරිමි ළමයින් ගැහැනු ළමයින් වගේ ම, දිගු සායවල් කොට සායවල් ඇදගත්ත ගැහැනු ළමයිනුත් සරවියෙ හිටියා. සමහර කෙටි සායවල් දණිහෙන් අඟලක් විතර දිගට තියෙන්නවත් අපි දැක්කා.කතා බහක් නොමැතිවම අපි සරසවියෙන් පිටවුණා.

ඒක එතනින් ඉවර වුණත් වුණේ මොකක්ද කියල හරියටම දැනගන්න අපිට අවශ්‍ය වුණා. අපි ඒ ගැන හොයා බැලුවා. 

“ආ ඔයාලා දන්නෙ නැද්ද, අපේ සරසවියට “ත්‍රී ක්වාට” අදින්න තහනම්, ඒ විතරක් නෙවෙයි ගැහැනු ළමයින්ට අත්නැති හැට්ට අදින්නත් තහනම්”

“ඉතින් කොහොමද ඒ නීති ගැන යන එන මිනිස්සුන්ව දැනුම්වත් කරල තියෙන්නේ, අනික සරසවියට එන්නෙ සරසවි සිසු සිසුවියන් විතරක් නෙවෙයිනේ.” මම ප්‍රශ්න කළා. “ඇයි ගේට්ටුවෙන් කිව්වෙ නැත්ද? ආයේ බෝලෙ මට කැරකුණා. “වාහනවලින් යන එන අය පැෂන් ෂෝ එකක වගේ වාහනෙන් බැහැල ඇඳුම පෙන්නල ද යන්නේ.” මම ඇහුවා.

“අනේ අපි ඒව දන්නෙ නෑ. ඔයා දන්නෙ නැද්ද මේක සරසවියක් වෙන්න කලින් පිරිවෙනක්, ඉතින් ළමයි සංවරව අදින්න පලදින්න ඕනෙ. ඒක තමයි රීතිය, සම්ප්‍රදාය දන්නෙ නැත්නම් දැනගන්න”

මට හිනා ගියා මගේ නොදැනුවත්කම ගැන. අයියෝ මම මොනතරම් මුලාවකද ඉන්නේ. කවුද කියන්නෙ අපි මේ ඉන්නෙ නූතන, එහෙමත් නැත්නම් පශ්චාත් නූතන යුගයෙ කියලා.

මෙච්චර දේවල් කියන්න හේතු වුනේ “ත්‍රී ක්වාට” එකක් නෙ. ඉතින් පිරිවෙන්වල ඉගෙන ගන්න කාන්තාවන් ආවේ නෑනේ. අනිත් අතට පිරිවෙන් සමයේ අදින්න තහනම් කරන්න ඔය “ත්‍රී ක්වාට” කියල හඳුන්වන ඇදුම තිබුණ ද කියලත් මට සැකයි. “මිනි” ස්කර්ට් මෝස්තරය ආවේත් හැට හැත්තෑව දශකවලනේ. දණිහෙට පහළට අඟල් දෙකක් දිගටසායකට නිරාවරණය වන දෙපයයි, විළුඹෙන් ඉහළට අඟල් හතරක් විතර නිරාවරණය වන දෙපයය අතර පැහැදිලි වෙනසකුත් තියෙනවනේ. අනේ මන්දා මේවා කොහොම තේරුම් කර ගන්නද කියලා.

ළඟක දි මේ සරසවි බිමේ ම පිහිනුම් තටාකයක් විවෘත කළා නේද කියල දැනුයි මතක් වුණේ. ඒක ගැහැනු ළමයින්ට තහනම් කලාපයක් ද කියල හොයල බලන්නත් ඕනේ, මොකද සාමාන්‍යයෙන් සායවල් ඇදගෙන වත් දිගු කලිසම් ඇදගෙනවත් පිහිනන්න යන්න බෑනෙ. පිහුනුම් තටාකයට බහින්න ඒකට ගැළපෙන ඇදුමක් එපැයි. ඒත් කියන්න බැහැ තියෙන තත්ත්වෙත් එක්ක සරසවි මානවිකාවන් දිගු කලිසම් ඇදල පීනන්ට යනවා වෙන්නත් පුළුවනි.

මම තාමත් හිතනවා. සරසවියක් කියන්නෙ මොකක්ද පිරිවෙනක් කියන්නෙ මොකක්ද කියලා. තාමත් මේ වගේ සරල දේවල් තේරුම් ගන්න විද්‍යාව ඉපදිලා නැතිව ඇති. උපන්නාවූ සියලු දෙය අතරින් විද්‍යාව ශ්‍රේෂ්ඨ වේ කියලනේ කියන්නේ. හික්කඩුවේ සුමංගල හාමුදුරුවො අද දවසෙ හිටියනම් මේ ගැන උපදෙසක් ගන්න තිබුණා කියලත් මට හිතුණා.

ඒ එක්කම මේ කියන සරසවියෙ දී ම අතීතයේ දවසක බොහෝ රසවත්ව හැදෑරුව, 1447 දී ලියවුණු කාව්‍ය ශේඛරයෙ කවියකුත් මට මතක් වුණා. ගැහැනු ළමයි මේ සරසවියේ හැසිරිය යුතු ආකාරය එදවසත් අගනගරය වුණු කෝට්ටෙ යුගයේ දි මෙහෙම ලියවෙන්න ඇති කියල අවසානයට මට හිතුණා.

නාභිය නොදක්වා

සළු ඇද බොලට දක්වා
නොපා තන සක්වා
සිනා නොමසෙන් දසන් දක්වා...