මේ මෑත දවසක පාසල් සේවා වෑන් රථයක සේවය කරන රියදුරු මහත්මයෙකුට අපූරු අද්දැකීමකට මුහුණ දෙන්න වෙලා තියෙනවා. මේ වෑන් රථයෙ පාසල් යන්න අවුරුදු 7 පුංචි පුතෙක් තවත් පුංචි දියණියකට ලියුමක් ලියලා තිබුණා. අවාසනාවකට ඒ ලියුම රියදුරු මාමා අතට තමයි අහුවුණේ.
ළමා අකුරෙන් පිටුවක් පිරෙන්න මං ඔයාට ආදරෙයි චූටි නංගි මේ මෝඩ මාම හින්දා මට ඔයාට කිස් එකක්වත් දෙන්න විදියක් නැහැ.
ඒක තමයි ඒ ලියුමේ ලියවිලා තිබුණේ. ඔබ මොකද හිතන්නේ. අපි පුංචි දරුවන්ට ආදරේ කියලා දෙනවා. අම්මට ආදරේ කරන්න, තාත්තට ආදරේ කරන්න, පුංචි නංගිට, මල්ලිට ආදරේ කරන්න උම්මා එකක් දෙන්න අපි පොඩි අයට කියලා දෙනවා. ඒත් එහෙම කියලා දෙන්නේ එක්තරා කාලවකවානුවක් වෙනකම් විතරයි. අවුරුදු 6 , 7 ක් යද්දි ඒක වෙනස් වෙනවා. අර පුංචි කාලේ පෙන්නපු ආදරය උගන්නපු ආදරයට වැට බැදෙනවා. එක පාරටම ගැහැණු පිරිමි කියලා තාප්පයක් බැදෙනවා. කිසිම හේතුවක් කාරනයක් නැතිව ඇතිවන මේ වෙනස්වීම කොහොමද දරුවන්ට දැනෙන්නේ කියලා කවදාවත් කවුරුවත් හිතන්නේ නැතිව ඇති.
පොඞ්ඩක් කරදඩු උස් මහත්වෙච්ච දරුවෙක් අම්මගේ ඔඩොක්කුවේ ඉද ගන්න බත්කටක් කවා ගන්න ගියාම සමහර අවස්ථාවල මේ මොන නාකී හුරතල් ද කියලා දෙමාපියන් අහනවා. ඒ කියන්නේ ළමාවියෙන් යොවුන්වියට පැමිණෙනවා කියන්නේ එකපාරම නාකීවෙනවා කියන අදහසක්. හුරතල් වෙන්න පුළුවන් පොඩි එවුන්ට විතරද? ඇයි වැඩිහිටියන් හුරතල් වුණාම මොකද වෙන්නේ. අපි කවද්ද මේ යතාර්ථය තේරුම් ගන්නේ. මම දකින විදියට, මම හිතන විදියට අපි හිතන පතන විදියේ ක්රියාත්මක වන විදියේ වැරැුද්දක් තියෙනවා. සංස්කෘතිය, සබ්්යත්වය නැති කරනවා කියන නොවෙයි මම මෙතන අදහස් කරන්නේ සමාජය තුළ පවුල තුළ පාසල තුළ අපි සහෝදරකම් වගා කරන්න ඕනේ කියන එක. ආදරය වගා කරන්න ඕන කියන එක.
අනෙක් අය එක්ක තරග කරනවා වෙනුවට සහයෝගයෙන් ජීවත් වෙන්නේ අනෙක් කෙනාව තේරුම් ගන්න අපි අනාගත පරම්පරාවට හුරු කරන්න ඕන. ජීවිත කියන්නේ බෙදා ගන්න තියෙන දේවල් මිසක් මරාගන්න තියෙන දේවල් නෙමෙයි. අපි යහගුණදම් වගා කරනවා කියන්නේ ආදරය සෙනෙහස දයාව, කරුණාව, එකිනෙකා අතර පතුරුවා හරිනවා කියන එක.
අපි දෙයක් අත්පත් කර ගන්න අප සතු කර ගන්න දගලන දැගලිල්ලම අපේ ජීවිතයේ සතුට රදවා ගැනීමටත් තියෙන්න ඕන. මොකද කිසියම් දෙයක් අත්පත් කර ගැනීමෙන් පස්සේ ඒක පැත්තකට දාලා ඔහේ තියෙන්න හරිනවා. ඒකට තිබෙන ආසාව ඉවර කරනවා. නමුත් අපි ජීවිතය බෙදා ගන්න ඕන, ආදරය බෙදා ගන්න ඕන. ඒ බෙදා ගැනීම ඒ අවබෝධය ජීවිත කාලයටම වෙන්න ඕන. ඒක අත්පත් කරගෙන කූඩුවකට දාලා හිරකරලා වහල තියන්න නම් අපි තවදුරටත් ආදරය කිරීමට අවශ්යද?